St. Patrick´s 1 – 4 Beşiktaş | Mert Günok Kaleci Analizi

Beşiktaş’ın St. Patrick’s ile oynadığı karşılaşmada, rakip ekibin 39. dakikada bulduğu gol, faul gerekçesiyle iptal edildi. Ancak pozisyon, özellikle kaleci Mert Günok’un performansı açısından dikkatle incelenmesi gereken bir an olarak kayda geçti.

Korner vuruşunda, Svensson ön direkte savunma pozisyonundaydı. Köşe vuruşu arka direğe, yaklaşık 5 metre alanının kenarına doğru gönderildi. Burada rakip oyuncu, topu kafa vuruşuyla ortaya çevirdi. Beşiktaş savunmasından kontrolsüz bir dokunuş gelirken, Svensson topu çizgi üzerinde karşılamayı başardı. Ancak seken top yeniden rakip oyuncunun önüne düştü ve golle sonuçlandı.

Pozisyonun en dikkat çeken detayı ise, Mert Günok’un bu sekans boyunca herhangi bir reaksiyon göstermemesi ve kurtarış girişiminde bulunmamasıydı. Her ne kadar gol geçersiz sayılsa da, bu an Beşiktaş kalesindeki refleks ve pozisyon alma konularında soru işaretleri yarattı.

Pozisyonun başlangıcında Svensson’un ön direğe yerleşmesi doğru bir tercihti. Bu, kalecinin arka direkteki ortaları karşılamasını kolaylaştırabilecek bir yerleşimdir.
Ancak korner kullanıldıktan sonra Svensson hâlâ ön direkte beklemeye devam etti. Bu noktada herhangi bir savunma etkisi yaratmadığı gibi, kalecinin hareket alanını da kısıtladı.

Pozisyonun ikinci aşamasında Svensson’un kapatması gereken alan net şekilde ortaya çıktı. Ancak ellerini kullanamayan bir oyuncu için bu alanı kapatmak pratikte mümkün değildir.
Burada savunmacıya doğru pozisyon aldırma sorumluluğu kaleciye aittir. Mert Günok’un, oyuncuyu çizgiden uzaklaştırarak hem savunmanın çok geriye yaslanmasını önlemesi hem de 5 metre alanında hakimiyet kurması gerekirdi.

Üçüncü aşamada Mert’in pozisyonu dikkat çekiyor. Kaleci, sanki doğrudan arka direğe kafa vuruşu gelecekmiş gibi arka direkte bekliyor. Oysa rakip oyuncu topu doğrudan kaleye yönlendirse bile, Mert’in konumu teknik olarak hatalı. Bu senaryoda kalecinin 1–1,5 adım sağa ve 1–2 adım öne çıkması, hem arka direği kapatma hem de gelebilecek ortayı karşılamaya hazır olma açısından ideal olurdu.

Pozisyonun devamında top, Svensson tarafından çizgi üzerinde engelleniyor. Görüntülerde Mert’in Svensson’u net bir şekilde gördüğü ve kendisinin müdahale etme imkânı olmadığını düşündüğü anlaşılıyor. Ancak topun hızı ve Mert’in pozisyonu değerlendirildiğinde, bu topa rahatlıkla bir kurtarışla ulaşabileceği görülüyor. Ayrıca daha önce belirttiğim gibi, savunma bu kadar derine yerleşmemiş olsaydı, Mert ortaya gönderilen kafa topuna da müdahale edebilirdi.

Mert, müdahale edemeyeceğini düşündüğü anda pasif bir “izleyici” rolüne geçiyor ve bu durum beden diline de yansıyor. Mert’in zihninde pozisyon sanki burada bitmiş gibi görünüyor. Oysa bir kaleci için pozisyon, top tamamen tehlike bölgesinden uzaklaştırılana kadar bitmiş sayılamaz. Bir takım arkadaşı müdahale etse bile, kaleci her an hazır olmalı ve topun tekrar kaleye yönelme ihtimaline karşı tetikte beklemelidir. Bu aktif düşünme ve hazır bekleme refleksi, uzaklaştırma başarısız olduğunda Mert’in müdahale edebilmesini sağlayabilirdi.

Ve tam olarak bu durum gerçekleşiyor. Topu uzaklaştırma girişimi başarısız oluyor ve top, 5 metre alanında rakip oyuncunun önünde kalıyor. Bu sırada Mert, iki adım daha Svensson’a doğru hareket ediyor ve böylece rakip için arka direk tamamen açılıyor. Yukarıdaki görselde (1 numaralı işaret), bir başka pozisyon hatasını net bir şekilde görmek mümkün.

Eğer Svensson zaten çizgi üzerinde duruyorsa, Mert’in kale ortasının bir adım sağında durmasının hiçbir anlamı yok. Doğru olan, kale ortasının iki adım soluna kayarak uzak köşeyi kapatmaktı. Aynı anda Svensson da kendi tarafını kapatmak için bir adım sağa kaymalıydı. Bu yerleşimle Mert hem ortayı hem de uzak direği kontrol altında tutabilir, Svensson ise artık onu engellemezdi.

Profesyonel seviyede bu tip pozisyonların saha içinde anlık olarak çözülmesi yeterli değildir. Bu durumlar antrenmanlarda net bir şekilde tanımlanmalı, konuşulmalı ve tekrar tekrar çalışılmalıdır. Bazı kaleciler bir oyuncunun direk dibinde durmasını ister, bazıları iki oyuncu ister, bazıları ise hiç istemez. Hangi tercihin uygulanacağı ve pozisyonun akışında nasıl davranılacağı önceden belirlenmeli, sahada ise Mert’in gerektiği anda bu yerleşimi düzeltmesi gerekir.

İkinci olarak analiz edeceğimiz pozisyon, 49. dakikada Simon Power’ın attığı gol.

Bu pozisyonda Mert’in temel bir pozisyon hatası yok. Aksine, kale içinde sabit kalmak yerine açıyı daraltarak rakibi daha önde karşılıyor ve vücuduyla hem kale ortasını hem de uzak köşeyi kapatıyor.
Ancak yukarıdaki görüntüde, golle sonuçlanan kritik detay net bir şekilde görülüyor.

Mert, sağ tarafına uzanıp yakın köşeyi elleriyle kapatmak yerine tek dizi üzerine çöküyor. Bu tercih, pozisyonda üç önemli problem yaratıyor:

1. Yakın köşeyi kapatma etkinliği azalıyor – Vücudunu tam olarak uzatamadığı için topun yakın köşeden geçme ihtimali artıyor.

2. İkinci topa reaksiyon süresi uzuyor – Direkten dönen veya seken bir top olduğunda ayağa kalkma süresi belirgin şekilde gecikiyor.

3. Hareket kabiliyeti kısıtlanıyor – Rakip oyuncu topu sürerek yanından geçerse pozisyon içinde dinamik tepki verme imkânını kaybediyor.

Bir kaleci, temel prensip olarak asla dizlerinin üzerinde beklememelidir. Bu duruş, hem dönüş hızını hem de ani hamle kabiliyetini ciddi ölçüde sınırlar. Hem dönüş hem de ayağa kalkma süresi diz çökme hareketiyle gözle görülür şekilde uzar. Bu, kalecilikte temel bir teknik prensibin (best practice) ihlalidir ve profesyonel seviyede mutlaka doğru uygulanmalıdır.

Aynı teknik hata, Mert’in bir sonraki şutta da tekrarlandı. Bu pozisyonda top bacaklarının arasına yöneliyor ve Mert olağanüstü bir refleksle diz üzerine düşerek topu bloke ediyor. Ancak bu kurtarışa rağmen, pozisyon neden hâlâ hata olarak değerlendirilmeli?

Görüldüğü üzere Mert yine dizinin üzerine çöküyor ve bu pozisyonda topun neredeyse kesin olarak önüne sekeceği öngörülebiliyor. Daha önce de vurguladığımız gibi, bu teknik tercih hareket kabiliyetini sınırlandırıyor ve olası bir ikinci pozisyon için zamanında hazır olmasını zorlaştırıyor.

Doğru uygulama, topu diziyle karşılamak ancak dizin yerle temas etmemesidir. Böylece diz, hızla tekrar başlangıç pozisyonuna dönebilir ve kaleci ikinci pozisyon için hazır bekleyebilir.

Bunun da ötesinde, en ideal çözüm topu diziyle değil, ayak tabanıyla karşılamaktır. Bu teknik, topun ön tarafa değil yanlara veya dışarıya yönlenmesini sağlar; böylece tehlike büyük ölçüde ortadan kalkar.

Bu pozisyonda top doğrudan Mert’in üzerine geliyor. Çoğu kişi bu topu tutmanın kolay olduğunu düşünebilir, ancak Mert’in burada yaptığı kurtarış, üst düzey bir refleks performansıdır.

Öncelikle iki tür kurtarıştan bahsetmek gerekir:

1. Reaksiyon kurtarışları: Örneğin bir frikikte olduğu gibi, top havada uzun süre kaldığında kalecinin 1-2 adım atıp zıplayarak müdahale ettiği kurtarışlardır. Burada kaleci düşünerek ve pozisyon alarak hareket eder.

2. Refleks kurtarışları: Mesafenin kısa, şutun sert olduğu ve kalecinin düşünmeye zamanı olmadığı anlarda gerçekleşir. Tamamen anlık tepkiye dayanır.

Bu pozisyon ikinci tipe giriyor. Top her ne kadar Mert’in üzerine gelse de, öne sekme ihtimali oldukça yüksekti. Ceza sahasında da ileriye doğru hareketlenen üç rakip oyuncu vardı.

Mert’in yaptığı kritik hamle:
Vücudunun üst bölümünü sağa çevirip bacaklarını sola atarak bir rotasyon oluşturuyor. Bu, adeta kontrollü bir kurtarış simülasyonu etkisi yaratıyor. Böylece topu önüne sektirmek yerine yana yönlendirmeyi başarıyor. Buradaki asıl zorluk, topu durdurmak değil; tehlikeli bölgeye düşmeyecek şekilde yönlendirmekti.

Genel değerlendirme:
Mert, teknik kapasite açısından üst düzey bir kaleci. Gözlenen temel hatalar, teknik eksiklikten çok konsantrasyon dalgalanmalarına bağlı görünüyor. Bu tür hatalar, mental dayanıklılık çalışmaları veya pozisyon için artan bir rekabet ortamıyla azaltılabilir.

Özellikle savunma ile uyum konusundaki pozisyon alma hataları dikkat çekici. Bu konuda hızlı bir gelişim şart ve kaleci antrenör ekibinin konuyu detaylı şekilde ele alması gerekiyor.

Son olarak, bu pozisyon alma hatalarının bir kısmı, savunma oyuncuları ile kaleci arasında potansiyel bir güven eksikliğine işaret ediyor olabilir. Bu konu, ilerleyen analizlerde daha yakından takip edilmeli.

Saygılarımla,
Mustafa Otag | Kalecinin Gözü